RAM Nedir? Ne İşe Yarar? Çeşitleri Nelerdir?

RAM nedir, kısaca cevaplarsak bilgisayarda hesaplama işlemlerini yapan donanım birimidir. Hesaplama kabiliyeti olan bütün cihazlarda RAM bulunur. RAM’in açılımı Random Access Memory şeklindedir. Günlük hayatta kullanmakta olduğumuz bilgisayar, akıllı telefon, oyun konsolları, fotoğraf makinesi vb. türdeki cihazların hepsinde RAM bulunur.

Kullanıldığı cihazların boyutu ve özelliklerine göre RAM’lerin boyutu ve özellikleri de değişkenlik gösterebilmektedir. Dolayısıyla RAM’lerin standartlaşmış bir şekli yada boyutu yoktur. Bu yüzden ram nedir geniş kapsamlı bir şekilde incelenmesi gerekir.

RAM Nedir? (Özet)

RAM bilgisayarın geçici hafızası olarak kabul edilebilir. Oldukça hızlı bir bileşendir ve anlık olarak depoladığı verileri işledikten sonra diğer donanım aygıtlarına gönderir. Bilgisayarda yapılan her işlem sonrasında bu durum belirli bir döngü olarak işlemeye devam eder.

RAM Nedir? (Tam Anlatım) 👏

Yukarıda ram nedir özet olarak açıkladık. Şimdi akıllı cihazların vazgeçilmez bir bileşeni olan RAM’i detaylı olarak ele alalım. Cihazın işletim sistemi ve uygulamaları çalışmak için RAM’e ihtiyaç duyar.

Bilgisayar açıldıktan sonra işletim sisteminin ve çalışan uygulamaların verileri RAM’de tutulur ve kapandığı an tümü silinir. Bu yüzden RAM geçici hafıza olarak kabul edilir.

Örneğin internet tarayıcıları, bilgisayar oyunları, müzikler, dizi ve filmler, fotoğraflar, doküman hazırlama uygulamaları gibi programlar çalışırken RAM üzerinden geçer. Esasında bu uygulamalar işlemci ve sabit disk arasında gerçekleşen bir veri işleme süreciyle de gerçekleşebilirdi.

Bu durum bazı işlemlerde dakikalarca bazılarında da saatlerce beklenmesine neden olurdu. Ancak RAM devreye girdiği zaman işler gönderdiğiniz komutlarla eş zamanlı olarak tamamlanabilecek şekilde hızlanıyor.

Zamanında her bilgisayarda kullanılmakta olan sabit disklere oranla SSD disklerde önemli hız artışları oldu. Sata SSD disklerin sonrasında ortaya çıkan M2 SSD’ler diskleri daha da hızlı hale getirdi. Ancak tüm gelişmelere rağmen bilgisayarlarda kalıcı depolama aracı olarak kullanılan disk hızlarının RAM’e yetişmesi ne yazık ki mümkün olmadı. SSD nedir yazımızdan daha detaylı bilgi alabilirsiniz.

Esasında RAM’in hızlı bir bileşen olması nedeniyle alternatif ve geçici bir depolama aygıtı olarak kullanıldığını anlamış olduk. Şimdi ram nedir daha iyi anlamak adına ram çeşitleri ve diğer detaylarını kapsamlı bir şekilde inceleyelim.

RAM Çeşitleri Nelerdir?

RAM birden fazla cihaz türünde kullanılmakta olan donanım parçalarından bir tanesidir. Örneğin masaüstü bilgisayar kasasında da kullanılır kitap kadar boyutu olan bir laptopta da RAM kullanılır. Hatta cep telefonu, tablet, fotoğraf makinesi, oyun konsolu ve daha birçok türdeki cihazlarda da RAM kullanılmaktadır.

Kullanım alanı bu kadar geniş olunca doğal olarak RAM’de çeşitleri olan bir ürün haline geliyor. Çünkü basit bir örnek verecek olursak masaüstü bilgisayarda kullandığımız RAM’i cep telefonunda kullanamayız. En az telefon kadar boyutu vardır.

Telefonda kullanılacak olan RAM’in hem boyut hem de enerji ve işlevsel özellikler bakımından telefona uyumlu olması gerekmektedir. Şimdi RAM çeşitleri nelerdir detaylı olarak ele alalım. İki ana RAM çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan birisi SRAM (Statik RAM) diğeriyse DRAM (Dinamik RAM) olarak bilinir.

• SRAM
• DRAM
• SDRAM
• DDR SDRAM
• GDDR SDRAM

SRAM (Statik RAM) nedir? Nerelerde Kullanılır?

SRAM’in kullanım başlangıcı 1990’lı yıllara dayanmaktadır. Statik olarak tanımlanmasının nedeni, içinde kesintisiz bir güç akımı bulunmasından kaynaklıdır. Ancak SRAM’ler de geçici depolama birimi olarak kullanılmaktadır.

Ancak DRAM’lere karşı avantajlı oldukları nokta ise güç tüketimindedir. Az güç tüketirler fakat çok hızlı çalışırlar. Statik RAM’lerin dezavantajları ise öncelikle küçük kapasitelerde olmaları sonrasında ise pahalı fiyat aralıklarında satılmasıdır.

Peki, Statik RAM nedir öğrendikten sonra  SRAM hangi cihazlarda kullanılıyor merak ediyor musunuz? SRAM genellikle dijital kameralar, yazıcılar ve yönlendiriciler gibi cihazlarda çalışmaktadır.

DRAM (Dinamik RAM) nedir? Nerelerde Kullanılır?

Dinamik RAM’ler de ana RAM çeşitlerinden bir tanesidir. 1970 – 1990 yılları arasında yaygın olarak kullanılan bir üründür. SRAM’lerde kesintisiz bir güç akımı olduğundan bahsetmiştik.

DRAM’lerde ise içindeki güç akımının düzenli bir şekilde yenilenmesi gerekmektedir. Ancak avantajlı olduğu noktalarda bulunmaktadır. DRAM’in SRAM’e göre avantajı ucuz fiyat aralıklarında satılması ve daha fazla kapasiteye sahip olmasıdır. Bir diğer dezavantajı ise yüksek güç tüketimidir.

DRAM’in kullanıldığı yerlere örnek verebileceğimiz başlıca cihazlar oyun konsolu, ağ donanımları gibi ürünlerdir.

SDRAM (eş zamanlı dinamik RAM) nedir?

1993 yılı itibariyle kullanıcılarla buluşan bu teknoloji SDRAM ya da SDR SDRAM olarak adlandırıldı. Peki, SD RAM nedir? Günümüzde de hala aktif olarak kullanılmaya devam etmektedir. Dinamik RAM (DRAM) alt kategorisinde bulunan bir RAM türüdür.

İşlemci saatiyle eş zamanlı olarak çalışabildiği için ismindeki “eş zamanlı” ibaresini almıştır. İşlemci saatiyle eş zamanlı olarak kendi saat döngüsünü çalıştırabilmesi nedeniyle iyi bir performans sunmaktadır. SDRAM bilgisayar ve oyun konsollarında kullanıldığı görülen bir donanım ürünüdür.

DDR SDRAM (çift veri hızlı eş zamanlı dinamik RAM) nedir?

Elektronik devrelerin nabzı olarak kabul edebileceğimiz “saat işareti” olarak tanımlanan bir işaret bulunmaktadır. Saat işareti olarak tanımladığımız bu gösterge devre davranışlarını kontrol etme amacı güderek metronom olarak kullanılmaktadır. Her bir saat işaretinin iki kenar oluşturduğu görülmektedir.

Bu iki kenardan birisi yükselen diğeri ise alçalan kenar olarak isimlendirilmektedir. DDR Ram yani çift veri hızlı ismi de bir saat işareti başına yapılan işlem sayısı dikkate alınarak verilmiş bir isimdir.

DDR Ram teknolojisi üretilmeden önce “Single Date Rate” (SDR) teknolojisi kullanılmaktaydı. SDR bir saat işaretinin sadece yükselen tarafında işlem yürütme becerisine sahip bir teknolojiydi. DDR ise yükselen tarafta işlem yapabilirken hem de alçalan kenarda da işlem yapabiliyor.

Yani SDR’nin iki seferde yaptığı işlemi DDR tek seferde yapabiliyor. DDR SDRAM’in en çok kullanıldığı teknolojik ürünlerin başında bilgisayarlar gelmektedir.

GDDR SDRAM (çizimsel çift veri hızlı eş zamanlı dinamik RAM) nedir?

GDDR RAM ürünleri 2003 yılı itibariyle raflardaki yerini almıştır ve DDR SDRAM teknolojisinde alt kategori ürünü olarak bulunmaktadırlar. Bu RAM çeşidi ekran kartları için özel olarak üretilmişlerdir.

Günümüzün vazgeçilmez oyunlarından olan GTA 5, RDR2, NFS, FIFA vb. türde ciddi güç kullanımı gerektiren oyunları çalıştırmak için bu RAM çeşidini kullanmak artık bir zorunluluk halini almış durumda. GDDR RAM ürünleri de kendi içerisinde GDDR2 VE GDDR5 gibi nesillere ayrılmış durumda.

GDDR SDRAM ve DDR SDRAM arasındaki farka gelecek olursak DDR SDRAM ürünleri az bir gecikmeyle çok hızlı işlem yaparlar. Ancak GDDR SDRAM’ler ise işlem hızının dışında yapılan işlem sayısının da daha fazla olduğu ürünlerdir. Genellikle ekran kartlarında kullanılırlar. Bazı tabletlerde de bu ürünlerin kullanıldığı görülmüştür.

Tek Kanal ve Çift Kanal RAM Farkı Nedir?

Bilgisayarda toplam 16GB RAM olduğunu varsayalım. Tek kanal RAM kullanımında 1 adet 16GB RAM takılı olacaktır. Çift kanal RAM kullanımında ise 2 adet 8GB RAM takılı olacaktır.

Çift kanal RAM kullanımı her zaman tek kanal RAM kullanmaya göre daha avantajlı olmuştur. Çünkü RAM’i de bilgisayarın işlerini halleden bir donanım birimi olarak düşünürsek tek kanal RAM olduğunda 1 birim çalışıyor dual channel RAM olduğunda ise en az 2 birim çalışıyor.

Bu yüzden sistem işlevlerini daha stabil olarak tamamlamakta ve göze çarpan performans artışı görülmektedir. Bu performans artışına tanık olabilmek için bilgisayarda çok güç kullanımı isteyen işlemler yapmanız gerekir. Basit internet kullanımı, doküman hazırlama, dizi – film izleme vb. işlemlerde bu performans artışını yakalayamazsınız.

Örneğin aşırı güç isteyen bir oyuna girdiğinizde en azından 10-15 FPS artış olduğunu görebilirsiniz. Özellikle APU sistemlerde çift RAM kullanmak neredeyse zorunludur diyebiliriz. “APU sistem nedir” yazımızda bu sistemin genel özelliklerine yer verdik.

RAM Sabit Disk Olarak Kullanılabilir mi?

Yukarıda RAM’lerin geçici bir depolama birimi olduğundan bahsettik. Sabit disklerin de RAM olarak kullanılabileceğini belirttik. Her ne kadar yavaş olsalar da sabit diskler veri saklayabildikleri için RAM’in işlevlerini yerine getirebiliyorlar.

Çünkü sabit diskler hem kalıcı hem de geçici olarak veri saklama özelliğine sahiptir. Ancak bu durum RAM’ler için mümkün değil. Çünkü RAM’ler yalnızca geçici veri depolar. Sabit disk olarak kullanılabilmeleri içinse kalıcı olarak veri depolayabilmeleri gerekirdi.

Bu yüzden RAM’leri disk olarak kullanmak mümkün olmaz. Programlar RAM üzerinden geçerek çalışır. Bilgisayarı kapatırken açık olan programlar da RAM’ler verileri geçici olarak depoladığı için tekrar bilgisayarı açtığınızda kapalı olurlar.

Windows’un son sürümlerinde bilgisayarınızı yeniden açtığınızda kapattığınız halindeki gibi bulmanız mümkün. Ancak bu işlem verilerin RAM’de saklanmasıyla olmuyor.

Hibernasyon özelliği, bilgisayarı kapattığınız esnada RAM verilerini sabit diske kopyalıyor ve bilgisayarı yeniden açtığınızda tekrar RAM’e aktarıyor.

Böylece bilgisayarınızı yeniden başlattığınızda veriler RAM’den hiç silinmemiş gibi sistemi kaldığınız yerden kullanmaya devam edebiliyorsunuz.

Bilgisayar ve Telefon RAM’lerinin Arasındaki Fark Nedir?

Bilgisayarda kullanılan RAM’ler boyutları ve ihtiyaç duydukları yüksek güç nedeniyle telefonlarda kullanılamazlar. Ayrıca telefonda soğutulmaları da mümkün değildir.

Dolayısıyla telefonlara özel RAM üretimi de zorunlu hale gelmiştir. Bilgisayarlarda genel olarak DDR RAM kullanılırken telefonlarda ise LPDDR RAM kullanılmaktadır.

LPDDR türündeki RAM’lerin güç tüketimi azdır, soğutulması daha kolaydır ve güç tüketimi de ekonomiktir. Mevcut özellikleri nedeniyle telefonda kullanımı en uygun olan RAM türüdür.

Bilgisayarımda Ne Kadar RAM var Nasıl Öğrenirim?

Bilgisayarımızda veya telefonda kullanılan ram çeşitlerini, ram nedir nasıl çalışır detaylarına kadar size anlattık. Peki, bilgisayarımızda ne kadar ram var buna nasıl öğrenirim? Yeterli olup olmadığını nasıl anlarız? Ram nedir sorusuna cevap verdiğimiz rehber niteliğimizdeki bu yazımızı da bu sorunun cevabını vererek bitirelim.

Sorunun cevabı basit olmakla birlikte, aşağıdaki adımları izleyerek ne kadar RAM’e sahipsiniz öğrenebilirsiniz.

• Masaüstü yada notebook bilgisayarınızda masaüstünde bulunan “Bu Bilgisayar” yada “Bilgisayararım” sağ tıklayın.
• “Özellikler” kısmına tıklayın.
• Özellikler sekmesine tıkladığınızda yeni bir pencere açılacak ve burada RAM miktarınızı görebileceksiniz.

Güncel ram fiyatları hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız şuraya link bırakalım. İstediğiniz, ihtiyacınıza göre olan ramlere buradan bakıp fiyat araştırması yapabilirsiniz.